Συνήθως, όταν ένα παιδί αρχίσει να είναι μύωπας, η πρώτη διόρθωση της όρασης του θα είναι με γυαλιά. Οι τύποι φακών οράσεως που μπορεί να συνταγογραφηθούν σε ένα παιδί με μυωπία περιλαμβάνουν:

1. Μονοεστιακοί – Ο τύπος αυτών των φακών διορθώνουν την μακρινή όραση.

2. Διπλεστιακοί φακοί – Ο τύπος αυτών των φακών περιλαμβάνουν ορατή γραμμή στη μέση του φακού, με το πάνω μισό να διορθώνει την μακρινή όραση και το κάτω μισό να διορθώνει την κοντινή όραση.

3. Πολυεστιακοί φακοί – Ο τύπος αυτών των φακών προσομοιάζει με διπλεστιακούς φακούς αλλά χωρίς την ορατή γραμμή. Διαθέτουν ένα εύρος ισχύος από το πάνω μέρος του φακού για μακρινή όραση έως το κάτω μέρος του φακού για κοντινή όραση και καλύπτουν και τις ανάγκες όρασης στις μεσαίες αποστάσεις.

Όταν ένα παιδί είναι μύωπας, η πρώτη σκέψη είναι η διόρθωση της θολής όρασης του, την οποία μπορούμε να κάνουμε με γυαλιά ή φακούς επαφής. Μέχρι στιγμής, η πληθώρα ερευνών για τον έλεγχο της μυωπίας δείχνει ότι οι φακοί επαφής που ελέγχουν την μυωπία προσφέρουν καλύτερη αποτελεσματικότητα για την επιβράδυνση της επιδείνωσης της παιδικής μυωπίας.

Ωστόσο, το παιδί όπως ακόμα και οι ενήλικες, μπορεί να μην είναι ακόμη έτοιμοι για φακούς επαφής! Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να καταστούν σαφείς οι επιλογές του κατάλληλου φακού για γυαλιά.

Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάθε μία από αυτές τις επιλογές φακού με περισσότερες λεπτομέρειες.

Φακοί μονής όρασης

Αυτοί είναι οι τυπικοί οφθαλμικοί φακοί που συνήθως συνταγογραφούνται για προβλήματα όρασης σε παιδιά και ενήλικες, όπου μόνο μια απόσταση εστίασης (μακριά ή κοντά) χρειάζεται υποστήριξη με γυαλιά.

Τα γυαλιά μονής όρασης δεν κάνουν τίποτα για να επιβραδύνουν την εξέλιξη ή την επιδείνωση της όρασης, η οποία είναι τυπική σε παιδιά με μυωπία.

Στην πραγματικότητα, πολλές ερευνητικές μελέτες έχουν χρησιμοποιήσει φακούς γυαλιών μονής όρασης στις ομάδες ελέγχου τους - δηλαδή την ομάδα που δεν λαμβάνει παρέμβαση σε σύγκριση με μια ομάδα θεραπείας που φορά έναν από τους άλλους τύπους οφθαλμικών φακών ή σχεδιασμούς φακών επαφής που φαίνεται να ελέγχουν τη μυωπία.

Τι είναι ακόμη χειρότερο από τους μονοεστιακούς φακούς; Οφθαλμικοί φακοί που είναι χαμηλής ισχύος για μακρινές αποστάσεις. Αυτό εξακολουθεί να είναι μια κοινή πρακτική σε αρκετές χώρες - όπου οι γονείς και ακόμη και οι επαγγελματίες οφθαλμίατροι μπορούν να αισθάνονται ότι δεν πρέπει να δοθεί πλήρης συνταγή σε ένα παιδί, με την εσφαλμένη πεποίθηση ότι τα ισχυρότερα γυαλιά θα κάνουν τα μάτια τους χειρότερα. Ωστόσο, ισχύει το αντίθετο! Έχει αποδειχθεί ότι τα υποδιορθωμένα γυαλιά στην πραγματικότητα επιταχύνουν την πρόοδο (επιδείνωση) της μυωπίας των παιδιών. (ερευνητικός σύνδεσμος) Αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουμε!¹

Διπλεστιακοί φακοί

Οι διπλεστιακοί φακοί χωρίζονται σε δυο μέρη, όπου το πάνω μισό διορθώνει την μακρινή όραση, ενώ το κάτω μισό την κοντινή. Οι διπλεστιακοί φακοί συνταγογραφούνται συχνά σε παιδιά με προβλήματα συντονισμού των ματιών. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την εξέλιξη της μυωπίας στα παιδιά κατά το ένα τρίτο σε μια μελέτη τριών ετών.² Το κύριο μειονέκτημα των διπλεστιακών γυαλιών είναι η εμφάνιση μίας γραμμής στη μέση των φακών.

Πολυεστιακοί φακοί

Οι πολυεστιακοί φακοί έχουν διαβαθμισμένη ισχύ με διόρθωση της μακρινής όρασης από την κορυφή του φακού έως την πλήρη ισχύ τους στο κάτω μέρος τους. Στα παιδιά μπορεί να συνταγογραφηθούν για προβλήματα συντονισμού των μυών των ματιών και για την ενίσχυση της κοντινής όρασης. Πολλοί ενήλικες άνω των 45 φορούν πολυεστιακά γυαλιά για να διορθώσουν τόσο την μακρινή όσο και τη κοντινή τους όρασή με στόχο την αποφυγή της εναλλαγής δύο ζευγαριών γυαλιών οράσεως.

Τα πολυεστιακά που συνταγογραφούνται σε οποιοδήποτε παιδί με μυωπία παρουσιάζουν ελάχιστα αποτελέσματα όσον αφορά τον έλεγχο της μυωπίας, ωστόσο για παιδιά με συγκεκριμένα προβλήματα συντονισμού της όρασης, έχουν αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν την εξέλιξη της μυωπίας κατά περίπου το ένα τρίτο.

Myopia Control Φακοί

Αποτελούν ειδικά σχεδιασμένους φακούς οι οποίοι έχουν αναπτυχθεί από την οπτική βιομηχανία για να προσπαθήσουν να ελέγξουν την εξέλιξη της παιδικής μυωπίας πιο αποτελεσματικά από τα τυπικά διπλεστιακά και πολυεστιακά γυαλιά. Σε αυτά περιλαμβάνεται ο περιφερειακός σχεδιασμός θετικής ισχύος, που διατίθεται στο εμπόριο από τη Zeiss ως MyoVision, η οποία παρουσίασε ένα αποτέλεσμα ελέγχου μυωπίας 20% σε μια μελέτη ενός έτους, για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών με οικογενειακό ιστορικό μυωπίας. Αυτός ο φακός διατίθεται σε πολλές χώρες. ³

Ο πιο αποτελεσματικός σχεδιασμός φακού για τον έλεγχο της μυωπίας, σύμφωνα με έρευνα μέχρι στιγμής, είναι ο φακός Defocus Incorporated Multisegment Spectacle (DIMS), ο οποίος έχει δείξει ένα αποτέλεσμα ελέγχου μυωπίας 62% σε παιδιά ηλικίας 8-13 ετών, σε μια διετή μελέτη. Αυτός ο φακός διατίθεται στο εμπόριο από τη Hoya ως Miyosmart και είναι πλέον διαθέσιμο σε ορισμένες ασιατικές χώρες.⁴

1. Kahmeng Chung, Norhani Mohidi, Daniel J. O’Leary, 2002,”Undercorrection of myopia enhances rather than inhibits myopia progression”, Vision Research, October.
2. Cheng D, Woo GC, Drobe B, Schmid KL. Effect of bifocal and prismatic bifocal spectacles on myopia progression in children: three-year results of a randomized clinical trial. JAMA Ophthalmol. 2014 Mar;132(3):258-64. doi: 10.1001/jamaophthalmol.2013.7623. PMID: 24435660.
3. Sankaridurg P, Donovan L, Varnas S, Ho A, Chen X, Martinez A, Fisher S, Lin Z, Smith EL 3rd, Ge J, Holden B. Spectacle lenses designed to reduce progression of myopia: 12-month results. Optom Vis Sci. 2010 Sep;87(9):631-41. doi: 10.1097/OPX.0b013e3181ea19c7. Erratum in: Optom Vis Sci. 2010 Oct;87(10):802. PMID: 20622703; PMCID: PMC4696394.
4. Lam CSY, Tang WC, Tse DY et al, Defocus Incorporated Multiple Segments (DIMS) spectacle lenses slow myopia progression: a 2-year randomised clinical trial, British Journal of Ophthalmology 2020;104:363-368.